به گزارش شماواقتصاد: سال 1404 هجری شمسی، یکی از سالهای حساس برای صنعت نفت و گاز ایران بود که در آن وزارت نفت با مأموریت تقویت ظرفیت تولید، توسعه شبکه گازرسانی و تثبیت بازار سوخت داخلی روبهرو شد.
در حالی که بازار انرژی جهانی با نوسانات قیمتی و تحریمهای بینالمللی علیه ایران دستبهگریبان است، وزارت نفت تلاش کرد ضمن افزایش ظرفیت تولید و صادرات، ثبات انرژی در داخل کشور را حفظ کند و زیرساختهای حیاتی را توسعه دهد. این گزارش با تبیین دستاوردها و چالشهای سال 1404، تصویری تحلیلی و توصیفی از عملکرد این نهاد کلیدی ارائه میدهد.
افزایش تولید و توسعه زیرساختها
یکی از مهمترین محورهای عملکرد وزارت نفت در سال 1404، تلاش برای افزایش تولید نفت و گاز بوده است. بر اساس گزارشهای منتشرشده، افزایش تولید نفت خام به حدود 3.6 میلیون بشکه در روز یکی از اهداف کلیدی بوده و نشاندهنده تلاش وزارت نفت برای بهبود خروجی تولید در شرایط تحریمی است. این رشد، اگرچه هنوز به هدف 4 میلیون بشکه در روز نرسیده است، نمایانگر تلاش برای حفظ سهم ایران در بازار جهانی انرژی تحت محدودیتهای خارجی است.
علاوه بر افزایش تولید نفت خام، توسعه زیرساختهای گازرسانی نیز از اولویتهای اصلی وزارت نفت بود. برنامهریزی برای تکمیل بیش از 1,000 کیلومتر خطوط لوله گاز در سراسر کشور تا پایان سال 1405 در دستور کار قرار گرفت، اقدامی که نه فقط به بهبود امنیت انرژی داخلی کمک میکند بلکه تأمین پایدار برای صنایع و خانوارها را تضمین میکند. این پروژهها در مناطق مختلف کشور به ویژه شمال، جنوب و غرب ایران در حال پیشرفت بوده و نقش مهمی در افزایش دسترسی و پایداری شبکه گاز ایفا میکند.
در بخش تولید گاز طبیعی نیز اهداف بلندپروازانهای تعقیب شد، از جمله افزایش تولید روزانه به 1.35 میلیارد مترمکعب تا پایان برنامه توسعه هفتم، که نشاندهنده تمرکز بر گسترش بخش گاز طبیعی در کنار نفت خام است.
در حوزه تأمین سوخت داخلی، اقدامات وزارت نفت برای تقویت ذخایر و تأمین بدون وقفه سوخت در شرایط بحرانی نیز قابل توجه بوده است. یکی از نمونههای بارز این عملکرد، اجرای موفق طرح سهنرخی کردن بنزین و تأمین بدون وقفه سوخت در مواجه با فشارهای مختلف بوده است که از سوی سخنگوی دولت مورد تقدیر قرار گرفت.
سرمایهگذاری، صادرات و چالشهای بینالمللی
میل به جذب سرمایهگذاری و توسعه پروژههای جدید نیز جزو برنامههای وزارت نفت در سال 1404 بود. وزیر نفت اعلام کرد برنامهریزی برای جذب حدود 10 میلیارد دلار سرمایهگذاری در صنعت نفت تا پایان سال جاری در دستور کار قرار دارد. این سرمایهگذاریها بخشی از تلاشها برای تکمیل بیش از 30 پروژه عمده نفت و گاز، افزایش ظرفیت تولید نفت خام و گاز، و ارتقای ظرفیت پالایش بوده است. در همین راستا قراردادهایی با شرکتهای دانشبنیان و بخش خصوصی برای تقویت تولید داخلی تجهیزات نفتی منعقد شده است که به افزایش خوداتکایی صنعت نفت کمک میکند.
در بخش صادرات و نقشآفرینی شرکتهای تابعه، شرکت نفت سپاهان بهعنوان صادرکننده ممتاز ملی در سال 1404 معرفی شد که نقش مهمی در کسب درآمد ارزی برای کشور ایفا کرده است. افزایش درآمدهای صادراتی با وجود فشار تحریمها، نشاندهنده تلاش مستمر وزارت نفت برای حفظ درآمدهای ارزی است.
با این حال، وزارت نفت با چالشهای قابل توجهی نیز مواجه بود. یکی از مهمترین چالشها، نیاز به سرمایهگذاری گسترده برای دستیابی به اهداف بلندمدت افزایش تولید است، بهطوریکه مسئولان رسمی اعلام کردهاند برای افزایش تولید نفت به یک میلیون بشکه در روز نیازمند تا 180 میلیارد دلار سرمایهگذاری در طول چند سال آینده هستند. این موضوع نشاندهنده فشارهای مالی و نیاز به سازوکارهای نوآورانه تأمین مالی است که باید مورد توجه سیاستگذاران قرار گیرد.
از سوی دیگر، تحریمهای بینالمللی نیز تأثیراتی بر فعالیتهای نفتی ایران داشتهاند. در سال 2025، وزارت خزانهداری آمریکا وزیر نفت ایران و برخی بازیگران مرتبط با صادرات نفت را در فهرست تحریمها قرار داد که بر فعالیتهای اقتصادی مرتبط با فروش نفت تأثیر گذاشته است. این تحریمها، ضمن افزایش هزینههای مبادلات نفتی، چالشهای حقوقی و مالی را نیز برای وزارت نفت ایجاد کردهاند.
عملکرد وزارت نفت در سال 1404 ترکیبی از تلاش برای توسعه ظرفیت تولید نفت و گاز، تقویت زیرساختهای انرژی و حفظ تأمین پایدار سوخت داخلی بوده است. در حالی که گشایشهایی در حوزه سرمایهگذاری و صادرات مشاهده میشود، فشارهای بینالمللی و نیاز به سرمایهگذاری زیاد برای رسیدن به اهداف بلندمدت همچنان چالشهای مهم این دوره به شمار میروند. با این حال، اقدامات در جهت خوداتکایی تکنولوژیک و توسعه پروژههای زیربنایی نشاندهنده یک مسیر فعال و رو به جلو در بخش نفت و گاز ایران بوده است.
.jpg)
0 دیدگاه